Phát triển doanh nghiệp dịch vụ môi trường

Việt Nam đang đối mặt với các vấn đề môi trường khi ngày càng đẩy mạnh quá trình công nghiệp hóa và hội nhập kinh tế quốc tế. Chính vì vậy, việc phát triển mạng lưới doanh nghiệp dịch vụ môi trường đang là nhu cầu cấp thiết hiện nay.

Số liệu thống kê cho thấy, trên cả nước có gần 4.000 doanh nghiệp được cấp phép hoạt động trong lĩnh vực môi trường, bao gồm thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải thông thường và chất thải nguy hại, nhưng phần lớn doanh nghiệp công nghiệp môi trường có quy mô nhỏ, vốn dưới 5 tỷ đồng (chiếm khoảng 52,6% tổng số doanh nghiệp môi trường). Mặc dù, số lượng doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh này không ít, nhưng năng lực và khả năng đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường còn thấp. Ngành công nghiệp môi trường non trẻ này mới đáp ứng khoảng 5% nhu cầu xử lý nước thải đô thị, chế biến khoảng 15% chất thải rắn và 14% lượng chất thải nguy hại. Trong khi đó, việc thu hút các nguồn vốn đầu tư vào phát triển công nghiệp môi trường và tiết kiệm năng lượng còn thấp, chưa tương xứng với yêu cầu của xã hội. Lĩnh vực dịch vụ môi trường vẫn chủ yếu dựa vào kinh phí cấp từ ngân sách nhà nước, nhất là lĩnh vực dịch vụ xử lý nước thải đô thị.

Nhiều ý kiến cho rằng, do quy mô của các doanh nghiệp dịch vụ môi trường thường vừa và nhỏ nên không có khả năng đầu tư để giải quyết các vấn đề lớn, quan trọng về môi trường như trung tâm xử lý chất thải nguy hại cấp vùng/liên tỉnh, xử lý sự cố tràn dầu, xử lý chất thải rắn sinh hoạt tập trung… Nguồn kinh phí cho công tác nghiên cứu khoa học công nghệ, ứng dụng và chuyển giao công nghệ còn hạn chế và bố trí chậm. Một số trường hợp, kinh phí bố trí chưa đáp ứng được yêu cầu để thực hiện các nhiệm vụ đề ra.

Theo ông Nguyễn Thế Đồng, Phó Tổng cục trưởng Tổng Cục môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường, trước nhu cầu về công nghệ, thiết bị, dịch vụ môi trường ngày càng gia tăng, đòi hỏi ngành công nghiệp môi trường của Việt Nam cần được phát triển nhanh và toàn diện hơn. Theo đó, các doanh nghiệp ngành môi trường cần đẩy mạnh hơn nữa việc nghiên cứu, ứng dụng công nghệ hiện đại. Đồng thời, tăng cường kết nối với các quốc gia có nền khoa học công nghệ phát triển như Hàn Quốc, Nhật Bản… để có cơ hội hợp tác. Phấn đấu đến năm 2025, ngành công nghiệp môi trường cơ bản đáp ứng nhu cầu về bảo vệ môi trường cùng nhiều nhiệm vụ, giải pháp cụ thể để triển khai thực hiện đề án “Phát triển ngành công nghiệp môi trường Việt Nam đến năm 2025” đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 192/QĐ-TTg.
HÀ VĂN